Η πορεία προς κάτι ανούσιο νοηματοδοτεί με απουσία νοήματος την ανυπαρξία της ύπαρξης καθώς καλύπτει με τρύπες το κενό ενός άδειου εαυτού. Και αυτό είναι νόμος.
Πολύ πλούσια γλώσσα η ελληνική αλλά όπως κάθε γλώσσα θέλει εμπλουτισμό, αλλαγές και «ξεσκαρτάρισμα» αλλιώς γίνεται δυσκίνητη, δύσχρηστη. Πάρε για παράδειγμα τη λέξη πολιτισμός. Εκεί που ο Γάλλος, ο Γερμανός ή ο Ιταλός κάνουν διάκριση ανάμεσα στην culture και τη civilisation, εμείς προσπαθούμε να καλύψουμε το κενό κάνοντας χρήση της λέξης πολιτισμός. Όπου όμως η πραγματικότητα, διότι κάπου υπάρχει και αυτή, αντιστέκεται και βάζει τις φωνές, αν και φιμωμένοι, είμαστε αναγκασμένοι μουγκρίζοντας να κάνουμε τη διάκριση ανάμεσα στον πολιτισμό και την «κουλτούρα». Λέξη με ιδεολογική φόρτιση, μιας και εισήλθε στη γλώσσα μας από τη δημοτική της Αριστεράς, η «κουλτούρα» επιτείνει τη σύγχυση επειδή ακριβώς σημαίνει πολλά χωρίς να σημαίνει τίποτε. Η σημασιολογική της ακαμψία, δε, είναι ο λόγος για τον οποίο δε μπορεί να παράγει επιθετικούς προσδιορισμούς. Δεν είναι δυνατόν να πεις «κουλτουραϊκό» περιοδικό. Πιστεύω ότι η ακριβέστερη αντιστοιχία της στα ελληνικά θα ήταν η λέξη «καλλιέργεια», η οποία όμως δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε όλες τις χρήσεις της λέξης «culture» στις λατινογενείς γλώσσες. Δεδομένης μάλιστα της στα όρια της καρικατούρας, το μόνο που κατάφερε να κάνει ήταν να βγάλει μια καρικατούρα σε δεύτερο επίπεδο, τη λέξη «κουλτουριάρης» και τα παράγωγα της. Και επειδή η καλλιέργεια της ατάκας που επικράτησε στα ήθη μας τρέφεται από τις καρικατούρες, συν τω χρόνω ο προσδιορισμός «καλλιεργημένος» εξαφανίστηκε από τα ήθη μας. Οι πατεράδες μας μιλούσαν για «καλλιεργημένους» ανθρώπους. Στις δεκαετίες του ‘80 και ’90 κάθε καλλιέργεια απαξιώθηκε ως «κουλτουριάρικο» φαινόμενο. Τελικά ο κουλτουριάρης δεν είναι τίποτε άλλο παρά την εκσυγχρονισμένη εκδοχή του σοφολογιότατου, του ανθρώπου δηλαδή που μιλάει για να μην τον καταλαβαίνει κανείς, αφού είναι ζήτημα αν και ο ίδιος καταλαβαίνει τι λέει. Είναι πάντως ένα πρώτης τάξεως αντιβιοτικό για να σε απαλλάξει από την υποχρέωση να προσπαθήσεις να καταλάβεις κάτι το οποίο δεν καταλαβαίνεις εκ πρώτης όψεως, με δύο λόγια για να σε απαλλάξει απ’ την προσπάθεια που απαιτεί η στοιχειώδης σκέψη.
Για τον τύπο των αναρτήσεων
Μπορούμε να παρατηρήσουμε ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο που ακολουθείται από το συγγραφέα. Ένα σταδιακό και πολλά υποσχόμενο χτίσιμο μιας ιστορίας, χαρακτήρων που κουβαλούν ―ή συμβολίζουν― προβληματισμούς, ένα κορύφωμα που όμως καταλήγει πάντα σε απογοήτευση. Εύκολα αναρωτιέται κανείς μήπως ο συγγραφέας προσπαθεί να δημιουργήσει, να πει κάτι σοβαρό που τον απασχολεί ―και τον απασχολούν πολλά― να κάνει την υπέρβαση, να απλώσει ένα πνευματικό χέρι βοηθείας στο ακροατήριο του και την τελευταία στιγμή που αναμένεται η κάθαρση ―όπως στις ιστορίες του― επιλέγει να διακωμωδήσει την προσπάθεια του, να ακυρώσει τον προβληματισμό του. Επιλέγει δηλαδή ταυτόχρονα το ίδιο ριζικό με τους πρωταγωνιστές του. Μην ξεγελιέστε! Σε όλες τις ιστορίες, όσα ονόματα και αν σκαρφίζεται ο καλλιτέχνης ο πρωταγωνιστής είναι ένας, ο Χρήστος. Επιτρέψτε μου εδώ να παρομοιάσω τις αναρτήσεις του συγγραφέα με το ανέβασμα της πέτρας στη κορυφή του βουνού και τον Χρήστο με το Σίσυφο. Μόνο που η διαφορά είναι τεράστια. Ο μεν υπομένει καρτερικά το μαρτύριο ελπίζοντας, ενώ ο δε αυτοτιμωρείται.
Για τον τίτλο της ιστοσελίδας
ReplyDeleteΠολύ πλούσια γλώσσα η ελληνική αλλά όπως κάθε γλώσσα θέλει εμπλουτισμό, αλλαγές και «ξεσκαρτάρισμα» αλλιώς γίνεται δυσκίνητη, δύσχρηστη. Πάρε για παράδειγμα τη λέξη πολιτισμός. Εκεί που ο Γάλλος, ο Γερμανός ή ο Ιταλός κάνουν διάκριση ανάμεσα στην culture και τη civilisation, εμείς προσπαθούμε να καλύψουμε το κενό κάνοντας χρήση της λέξης πολιτισμός. Όπου όμως η πραγματικότητα, διότι κάπου υπάρχει και αυτή, αντιστέκεται και βάζει τις φωνές, αν και φιμωμένοι, είμαστε αναγκασμένοι μουγκρίζοντας να κάνουμε τη διάκριση ανάμεσα στον πολιτισμό και την «κουλτούρα».
Λέξη με ιδεολογική φόρτιση, μιας και εισήλθε στη γλώσσα μας από τη δημοτική της Αριστεράς, η «κουλτούρα» επιτείνει τη σύγχυση επειδή ακριβώς σημαίνει πολλά χωρίς να σημαίνει τίποτε. Η σημασιολογική της ακαμψία, δε, είναι ο λόγος για τον οποίο δε μπορεί να παράγει επιθετικούς προσδιορισμούς. Δεν είναι δυνατόν να πεις «κουλτουραϊκό» περιοδικό. Πιστεύω ότι η ακριβέστερη αντιστοιχία της στα ελληνικά θα ήταν η λέξη «καλλιέργεια», η οποία όμως δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε όλες τις χρήσεις της λέξης «culture» στις λατινογενείς γλώσσες. Δεδομένης μάλιστα της στα όρια της καρικατούρας, το μόνο που κατάφερε να κάνει ήταν να βγάλει μια καρικατούρα σε δεύτερο επίπεδο, τη λέξη «κουλτουριάρης» και τα παράγωγα της. Και επειδή η καλλιέργεια της ατάκας που επικράτησε στα ήθη μας τρέφεται από τις καρικατούρες, συν τω χρόνω ο προσδιορισμός «καλλιεργημένος» εξαφανίστηκε από τα ήθη μας. Οι πατεράδες μας μιλούσαν για «καλλιεργημένους» ανθρώπους. Στις δεκαετίες του ‘80 και ’90 κάθε καλλιέργεια απαξιώθηκε ως «κουλτουριάρικο» φαινόμενο. Τελικά ο κουλτουριάρης δεν είναι τίποτε άλλο παρά την εκσυγχρονισμένη εκδοχή του σοφολογιότατου, του ανθρώπου δηλαδή που μιλάει για να μην τον καταλαβαίνει κανείς, αφού είναι ζήτημα αν και ο ίδιος καταλαβαίνει τι λέει. Είναι πάντως ένα πρώτης τάξεως αντιβιοτικό για να σε απαλλάξει από την υποχρέωση να προσπαθήσεις να καταλάβεις κάτι το οποίο δεν καταλαβαίνεις εκ πρώτης όψεως, με δύο λόγια για να σε απαλλάξει απ’ την προσπάθεια που απαιτεί η στοιχειώδης σκέψη.
Για τον τύπο των αναρτήσεων
Μπορούμε να παρατηρήσουμε ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο που ακολουθείται από το συγγραφέα. Ένα σταδιακό και πολλά υποσχόμενο χτίσιμο μιας ιστορίας, χαρακτήρων που κουβαλούν ―ή συμβολίζουν― προβληματισμούς, ένα κορύφωμα που όμως καταλήγει πάντα σε απογοήτευση. Εύκολα αναρωτιέται κανείς μήπως ο συγγραφέας προσπαθεί να δημιουργήσει, να πει κάτι σοβαρό που τον απασχολεί ―και τον απασχολούν πολλά― να κάνει την υπέρβαση, να απλώσει ένα πνευματικό χέρι βοηθείας στο ακροατήριο του και την τελευταία στιγμή που αναμένεται η κάθαρση ―όπως στις ιστορίες του― επιλέγει να διακωμωδήσει την προσπάθεια του, να ακυρώσει τον προβληματισμό του. Επιλέγει δηλαδή ταυτόχρονα το ίδιο ριζικό με τους πρωταγωνιστές του. Μην ξεγελιέστε! Σε όλες τις ιστορίες, όσα ονόματα και αν σκαρφίζεται ο καλλιτέχνης ο πρωταγωνιστής είναι ένας, ο Χρήστος. Επιτρέψτε μου εδώ να παρομοιάσω τις αναρτήσεις του συγγραφέα με το ανέβασμα της πέτρας στη κορυφή του βουνού και τον Χρήστο με το Σίσυφο. Μόνο που η διαφορά είναι τεράστια. Ο μεν υπομένει καρτερικά το μαρτύριο ελπίζοντας, ενώ ο δε αυτοτιμωρείται.
Με πολύ αγάπη, ένας φίλος σου.
Και γω σε αγαπώ φίλε μου.
ReplyDelete