Ευχές
'Τυποποιημένες γιορτές. Συσκευασμένες ευχές. "Χρόνια πολλά", "να χαίρεσαι την οικογένειά σου", "ό,τι επιθυμείς". Ξεστομίζονται απερίσκεπτα, κατά ριπάς, ή κατά μόνας, αλλά πάντοτε με αδιαφορία. Η υποκρισία διαγράφεται στην ευκολία με την οποία παράγονται, αναπαράγονται, και διαμοιράζονται οι ευχής στα φιλεθεάμον κοινό.
Όσο μεγαλύτερη ευχή, τόσο μεγαλύτερη η ευκολία με την οποία ξεστομίζεται. Αντιστρόφως ανάλογη της σημασίας που έχει για σένα το άτομο στο οποίο απευθύνεται. Και αυτό είναι νόμος. Θα αποδεικνύεται και μαθηματικά. Ίσως κάποιος να το έχει αποδείξει. Σίγουρα κάποιος θα το έχει αποδείξει. Θέλω να πω, ο άνθρωπος έχει κάνει ό,τι πιο αρρωστημένο μπορείς να σκεφτείς, αυτό δεν θα 'χει κάνει;
Και το άλλο, παλι; Ό,τι επιθυμώ; Ό,τι; Οτιδήποτε; Και αν επιθυμώ, παγκόσμια καταστροφή και εμπόλεμη σύρραξη; Βίαιη ανατροπή του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος; Και αν ο διπλανός μου την ίδια στιγμή επιθυμεί παγκόσμια ειρήνη και διαιώνιση της εκμετάλευσης ανθρώπου από άνθρωπο ; Πώς μπορούν να ικανοποιηθούν και οι δύο ευχές; Μα δεν είναι τουλάχιστον αστείο;
"Χρόνια πολλά σε εσένα και την οικογένειά σου". Αποστολή σε 50, 150, 200 παραλήπτες. Μια τεράστια καλολαδωμένη, παγκόσμια μηχανή παραγωγής ευχών. Ευκολία. Αμεσότητα. Σιγουριά. "Εσείς θα φάτε την ευχή σας εδώ ή να σας την τυλίξω για το σπίτι";
Και εσύ, και ο κάθε εσύ, να στέκεσαι ώρες ολόκληρες μπροστά στην οθόνη ενός υπολογιστή ή ενός κινητού τηλεφώνου, προσπαθώντας να βρεις το κάτι ευρηματικό, κάτι μοναδικό, κάτι ξεχωριστό, που θα μπορεί να εκφράσει τη σημασία που έχει αυτή για εσένα, αλλά τελικά συνειδητοποιείς ότι δεν υπάρχουν λέξεις που να μπορούν να εκφράσουν αυτό που αισθάνεσαι, γιατί οι λέξεις έχουν χάσει το νόημά τους, γιατί οι λέξεις τελείωσαν . Και τελικά στέλνεις ένα σκέτο "Χρόνια πολλά". Και η άλλη, ο άλλος στην άκρη της γραμμής, αν δει το μήνυμα, ίσως ακόμη και να σκέφτεται το ίδιο, ίσως κάνει το ίδιο δηλαδή, και σου απαντήσει ένα ξερώ "Ευχαριστώ". Και έτσι κανείς δεν θα μπορεί ποτέ να καταλάβει τι σκέφτεται ο άλλος. Η αδυναμία έκφρασης, η αδυναμία συνάντησης δύο ανθρώπων που πρέπει, επιβάλλεται να συναντηθούν είναι η αιώνια δυσβάσταχτη δυστυχία της ανθρώπινης ύπαρξης.
Τελικά τα σημαντικά πράγματα εκφράζονται με τον πιο απλό τρόπο, χωρίς τυμπανοκρουσίες και βαρύγδουπες εκφράσεις. Όπως η απώλεια ή ο θάνατος. Ο θάνατος ξέρεις δεν θα σου πει "γεια σας ήρθα, σας βολεύει, μήπως να περάσω άλλη ώρα", "μα σας παρακαλώ τί λέτε","όχι εγώ σας ευχαριστώ". Απλά θα 'ρθει. Ξαφνικά. Μια μέρα που δεν το περιμένεις. Όπως κανείς ποτέ δεν το περίμενε στ'αλήθεια.'
είπε ο Κωστάκης, και ύστερα σηκώθηκε εκνευρισμένος από το οικογενειακό τραπέζι, δίνοντας έτσι απάντηση στην απορία του πατέρα του "πώς και δεν έχεις βρει καμιά γκόμενα;".
Όσο μεγαλύτερη ευχή, τόσο μεγαλύτερη η ευκολία με την οποία ξεστομίζεται. Αντιστρόφως ανάλογη της σημασίας που έχει για σένα το άτομο στο οποίο απευθύνεται. Και αυτό είναι νόμος. Θα αποδεικνύεται και μαθηματικά. Ίσως κάποιος να το έχει αποδείξει. Σίγουρα κάποιος θα το έχει αποδείξει. Θέλω να πω, ο άνθρωπος έχει κάνει ό,τι πιο αρρωστημένο μπορείς να σκεφτείς, αυτό δεν θα 'χει κάνει;
Και το άλλο, παλι; Ό,τι επιθυμώ; Ό,τι; Οτιδήποτε; Και αν επιθυμώ, παγκόσμια καταστροφή και εμπόλεμη σύρραξη; Βίαιη ανατροπή του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος; Και αν ο διπλανός μου την ίδια στιγμή επιθυμεί παγκόσμια ειρήνη και διαιώνιση της εκμετάλευσης ανθρώπου από άνθρωπο ; Πώς μπορούν να ικανοποιηθούν και οι δύο ευχές; Μα δεν είναι τουλάχιστον αστείο;
"Χρόνια πολλά σε εσένα και την οικογένειά σου". Αποστολή σε 50, 150, 200 παραλήπτες. Μια τεράστια καλολαδωμένη, παγκόσμια μηχανή παραγωγής ευχών. Ευκολία. Αμεσότητα. Σιγουριά. "Εσείς θα φάτε την ευχή σας εδώ ή να σας την τυλίξω για το σπίτι";
Και εσύ, και ο κάθε εσύ, να στέκεσαι ώρες ολόκληρες μπροστά στην οθόνη ενός υπολογιστή ή ενός κινητού τηλεφώνου, προσπαθώντας να βρεις το κάτι ευρηματικό, κάτι μοναδικό, κάτι ξεχωριστό, που θα μπορεί να εκφράσει τη σημασία που έχει αυτή για εσένα, αλλά τελικά συνειδητοποιείς ότι δεν υπάρχουν λέξεις που να μπορούν να εκφράσουν αυτό που αισθάνεσαι, γιατί οι λέξεις έχουν χάσει το νόημά τους, γιατί οι λέξεις τελείωσαν . Και τελικά στέλνεις ένα σκέτο "Χρόνια πολλά". Και η άλλη, ο άλλος στην άκρη της γραμμής, αν δει το μήνυμα, ίσως ακόμη και να σκέφτεται το ίδιο, ίσως κάνει το ίδιο δηλαδή, και σου απαντήσει ένα ξερώ "Ευχαριστώ". Και έτσι κανείς δεν θα μπορεί ποτέ να καταλάβει τι σκέφτεται ο άλλος. Η αδυναμία έκφρασης, η αδυναμία συνάντησης δύο ανθρώπων που πρέπει, επιβάλλεται να συναντηθούν είναι η αιώνια δυσβάσταχτη δυστυχία της ανθρώπινης ύπαρξης.
Τελικά τα σημαντικά πράγματα εκφράζονται με τον πιο απλό τρόπο, χωρίς τυμπανοκρουσίες και βαρύγδουπες εκφράσεις. Όπως η απώλεια ή ο θάνατος. Ο θάνατος ξέρεις δεν θα σου πει "γεια σας ήρθα, σας βολεύει, μήπως να περάσω άλλη ώρα", "μα σας παρακαλώ τί λέτε","όχι εγώ σας ευχαριστώ". Απλά θα 'ρθει. Ξαφνικά. Μια μέρα που δεν το περιμένεις. Όπως κανείς ποτέ δεν το περίμενε στ'αλήθεια.'
είπε ο Κωστάκης, και ύστερα σηκώθηκε εκνευρισμένος από το οικογενειακό τραπέζι, δίνοντας έτσι απάντηση στην απορία του πατέρα του "πώς και δεν έχεις βρει καμιά γκόμενα;".
Comments
Post a Comment